Geen mentale-gezondheidscrisis bij jonge mensen, maar een zoektocht naar zingeving!

“Bijna alle jongeren gaan gebukt onder mentale klachten” blijkt uit het jaarlijkse #OpenUp-onderzoek van 3Vraagt, HUMAN en Stichting MIND. Volgens het onderzoek hebben jonge mensen tussen de 16 en 34 jaar oud steeds vaker last van klachten als stress, onzekerheid, somberheid, piekeren en overprikkeling. In de media zien we vaak soortgelijke berichten over de toename van psychische klachten onder jonge mensen en de conclusie die bijna altijd wordt getrokken is dat er sprake is van een mentale-gezondheidscrisis, maar is dit terecht? 

Mijn antwoord is nee! Het is goed dat jonge mensen vaker aangeven als ze niet lekker in hun vel zitten en dat moeten we absoluut serieus nemen, maar ik ben het niet eens met de conclusie dat zij dus steeds meer aan psychische stoornissen lijden. We komen dan veel te snel met een verklaring, terwijl het juist belangrijk is te luisteren om te begrijpen wat er echt aan de hand is. Als psycholoog spreek vaak ik met twintigers en dertigers. Zelf hoor ik ook bij deze generatie en mijn hypothese is dat onze worsteling met het leven ten diepste een uiting is van een gebrek aan zingeving doordat we als samenleving afgesneden zijn geraakt van een groter geheel.

De liberale democratie, wetenschap en vrije markt hebben voor een enorme vooruitgang gezorgd. In het Westen leven we in de meest welvarende en vrije tijd van de geschiedenis en dat is iets om dankbaar voor te zijn. De keerzijde van dit vooruitgangsgeloof is echter dat ons leven zich afspeelt in een binnenwereldlijk kader en de mens het hoogste doel is. Jonge mensen groeien dus op in een samenleving zonder verhaal dat hen verbindt met iets groters of anderen en moeten zelf zin geven aan het leven. Zij voelen haarfijn aan dat dit een onmogelijke opdracht is.

Alhoewel, er is wel degelijk een verhaal in onze individualistische en prestatiegerichte maatschappij. Jouw geluk in dit leven is het hoogste goed en je bent zelf verantwoordelijk voor het slagen of falen, want je hebt alle vrijheid een succes te maken van je leven! Het probleem met dit verhaal is dat je het helemaal zelf moet doen en er niemand is om je vertellen hoe je moet leven. Je bent dus niet alleen de hoofdpersoon, maar ook de regisseur van je eigen leven en dat geeft een enorme druk om goede keuzes te maken. Social media draagt bij aan deze druk doordat je naast een fysieke identiteit ook nog eens een digitale identiteit moet vormgeven en je jezelf continu kunt vergelijken met anderen.

Momenteel betalen we de prijs voor dit doorgeslagen vooruitgangsgeloof. Existentiële dreigingen als klimaatverandering, economische onzekerheid en de coronacrisis volgen elkaar in rap tempo op en vooral jonge mensen zijn het kind van de rekening. Het drukt zwaar op je als je voelt dat je toekomst fundamenteel op het spel staat, maar je geen antwoord hebt op belangrijke levensvragen om complexe vraagstukken het hoofd te bieden. Het is dus niet gek dat zij zich vaker overweldigd, machteloos en verloren voelen.

Ondanks dat we voor een aantal grote uitdagingen staan, geloof ik dat verandering mogelijk is! Daarom ben ik ook zo enthousiast over mijn werk voor Bureau van Betekenis. Hier willen we samen met jou oplopen in je levensvragen en bouwen we aan een community van jonge mensen die samen vormgeven aan een nieuwe toekomst. Wil jij ook een betekenisvol leven leiden? Zoek je naar meer bezieling? Donderdag 24 april gaan we bij Bureau van Betekenis in gesprek met Talitha Muusse over het belang van zingeving voor onze generatie. We zullen niet alleen stilstaan bij de levensvragen van jonge mensen en de grote uitdagingen van deze tijd, maar Talitha neemt ons ook mee in haar eigen zoektocht. Het belooft een inspirerende avond te worden!